آبنما

آبنما چیست؟

آب نما در فرهنگ ایرانی ریشه ای کهن دارد. به دلیل خشک بودن اکثر نقاط کشور از دیر باز تمایل به استفاده از آبنما وجود داشته است . آبنما یعنی ریزش آب از یک سطح جهت نمایش زیبایی و انرزی آب.

جذابیت آب از دیگر عناصر موجود در پارك بیشتر است. آبـنما عنصری است كه اگر در پارك‌ها خوب و كامل طراحی می‌شود. تركیب مناسبی ایجاد مینماید و اگر بطور صحیح مورد استفاده قرار نگیرد، باعث ضایع شدن شیوه طراحی خواهد شد. برای احتراز از بروز چنین مشكلاتی باید با احتیاط عمل كرد.

درســنت معماری ایــران، از حــوض بــرای تقلیــل گرما، تلطیــف فضا، انجام وضــو، ذخیره ســازی آب و آبیاری بهــره گرفته میشد. در حیاطهــای گســترده، نوعا حــوض را در مقابل اتاق ارســی یا پنجدری ایجــاد میکردند.

دربیشــتر مواقــع بــرآن بودنــد تا حــوض را دریکی ازمحورهــای عمده فضــای خانه چنان بســازند تا طول حــوض درمســیرطــول خانه باشــد. حــوض، افزون بــر این، ظرفیتــی بــرای انعــکاس زیباییهای خود ســاخته و مصنــوع پیرامــون بود. برغم این همه، کارکردی نمادین هم داشــت.

طراحي آب در سبك‌هاي مختلف

جذابيت آب از ديگر عناصر موجود در پارك بيشتر است. آبـنما عنصري است كه اگر در پارك‌ها خوب و كامل طراحي شود. تركيب مناسبي ايجاد مي‌نمايد و اگر به طور صحيح مورد استفاده قرار نگيرد. باعث ضايع شدن شيوه طراحي خواهد شد. براي احتراز از بروز چنين مشكلاتي بايد با احتياط عمل كرد.

آب نماها را مي‌توان به دو صورت منظم يا غيرمنظم طراحي كرد:

منظم (Formal)

منظور از طراحي منظم، دادن شكل كاملا هندسي به آبـنماها و آبراهه‌هاست. اين آبنماها وقتي در يك چشم‌انداز كه به شيوه منظم طراحي شده است، قرار گيرند، بهترين نماي خود را نشان ميدهند. اشكال به حالت قرينه و كلاسيك به كار ميروند. چشمه‌ها و مجسمه‌ها شكل مشخصي دارند و مواد به كار رفته، سنگ و بتن‌هاي صاف و منظم است.

البته از فايبرگلاس هم در اندازه‌هاي دلخواه و به فرم منظم مي‌توان استفاده كرد. آب‌نماهاي منظم وقتي كه داراي لبه برجسته باشند، جذابيت بيشتري دارند. چرا كه نشستن روي لبه برجسته استخر جالب است و از طرفي براي كودكان امنيت دارد. در باغها و پارك‌هاي كوچك شهري، بهتر است كه آب‌نما به شيوه منظم طراحي شود.

غيرمنظم (Informal)

آبنماهاي غيرمنظم ميتواند از اجسام قالب‌ريزي شده طراحی گردند. همچنین آبنـماها با ظروف اشكال غيرهندسي وخيالي ويا سنتي ساخته يا به فرم آزاد با پيروي ازآبگيرهاي طبيعي طراحي می‌شوند. در اين صورت آب‌نماها داراي گوشه‌هاي راست و ديوارهاي عمودي و حاشيه‌هاي منظم و دست‌ساز نيستند. دست كم در ظاهر اين طور به نظر مي‌آيند.

براي ساخت آنها، بيشتر از سنگ و خاك و گياهان بومي استفاده ميشود. براي ايجاد آب‌نماهاي طبيعي بايد فضاي كافي وجود داشته باشد. پس از مشخص شدن سبك طراحي پارك، مساحت و فرم استفاده از آب (جاري – ساكن) تعيين ميشود. وسعت كل آب بستگي به مساحت پارك و شرايط اقليمي منطقه دارد.

در مناطقي كه آب و هواي خشك دارند، بايد پرش آب (فواره، آبشار) بيشتر باشد. در صورتي كه براي آب و هواي مرطوب، ريزش و پرش آب حتي‌الامكان بايد كمتر شود. در مناطقي مثل تهران بهتر است حدود ۲۵درصد از مساحت كل پارك به آب و آب‌نماها اختصاص داده شود.

از نظر کلی آب نماها به 3 دسته تقسیم می‌شوند:

1. آبنمهای موزیکال
2. آبنماهای هارمونیک
3. آبنماهای کلاسیک

آب نمای موزیکال با تلفیقی از آب و نور و موسیقی این امر را به صورت خارق العاده به مخاطب القا مینماید. عناصر تشکیل دهنده ی اصلی آبنمای موزیکال هرکدام مجزا تأثیرخاصی به روحیه دارند که درترکیب باهمدیگر به اوج این خاصیت میرسند. با جانمایی در فضاهای شهری اعم از پارک هاف میدان ها و … مخاطبان زیادی را به خود جذب کنند. طراحی آن نیز متأثر از فضای شهری که در آن قرار گرفته می‌باشد.

در آب نماهای هارمونیک ارتفاع آب به همراه تغییرات نور کم و زیاد می شود. علاوه بر ایجاد زیبایی از مزایای زیادی نیز بهره مند است که در بحث های مختلف به آن میپردازبم.

آب نماهای کلاسیک همان آبنماهای دهه های پیشین می‌باشند. به صورت ثابت یا به صورت فواره ای یا بصورت المانی شبیه صخره، پارچ، قیف، شیر آب و… طراحی می‌شود. که علاوه به زیبایی المان بیشتر استفاده از صدای دلنشین آب در آن مهم می باشد.

چگونگی انتخاب طرح مناسب برای یک مکان را با توجه به اهمیت :

1. یکی از مهم ترین مسایلی که در انتخاب یک طرح مناسب مطرح می‌باشد فضای موجود جهت انجام آبنـما می‌باشد. آبنما در هنگام کار کمترین پاشش به خارج از حوض را داشته باشد.
2. فاصله بیننده از هرافکت. هر افکت با توجه به فاصله ای که بیننده نسبت به آن دارد میزان فواصل نازلها از هم مشخص می‌شود.
3. بسته به نوع آب مشخص می‌شود که گالوانیزه یا استیل 3.4 و یا استیل 326 بکارگرفته شود.
4. نوع آبنما در انتخاب نوع افکت ها و چیدمان آنها از اهمیت بالایی برخورداراست.
5. میزان ارتفاع پاشش با توجه به مساحت موجود و خواسته کارفرما، گاها ما محدودیت مکانی نداریم. کارفرما ارتفاع پاشش آب را برای ما محدود میکند که نوع پمپها و توان آنها وخروجی نازلها درآن مشخص می‌شود.
6. بعد از انتخاب افکتها ومشخص شدن ارتفاعها و پاششها، چراغهایی با توانهای مختلف با زاویه های متفاوت انتخاب می‌شود.

آبنما در فضاهایی مانند لابی، محوطه، روف گاردن، باغ ویلا، مراکز تجاری، مراکز تفریحی و… استفاده می‌شود.

طراحی آبنما استخر

استخرها ازانواع تفریحات جذاب برای همه ی افراد در جای جای دنیا هستند که آبنما یکی از تزئینات استخرها می‌باشد. در حقیقت شما میتوانید در کنار ساخت استخر درویلای خود، یک آبنما نیز ایجاد کنید. با اینکارصدای آب بتواند روح و جان شما را نوزاش کند.

ساخت یک آبنما دراستخر، میتواند با ایجاد صدای دلنشین آب، لحظات آرامبخشی بخصوص برای دوران تعطیلات واستراحت شما ایجاد نماید. همچنین شما میتوانید درکنار لذت بردن از آبنما، از استخر نیز به عنوان یک روش درمانی استفاده کنید. سپری کردن اوقات فراغت و ایجاد نشاط و شادابی نیز جز موارد استفاده است.

درواقع ساخت آبنمای استخری به نوعی با یک تیر دو نشان زدن است. با ساخت یک آبنما استخر، میتوان از حداقل فضا حداکثر استفاده را برد. علاوه براین، ساخت چنین سازه ای، فعالیتهایی همچون آببندی، ایجاد سیستم تصفیه و … به صورت همزمان با هم میدهد. از بسیاری جهات علی الخصوص میزان هزینه ها برای شما مقرون به صرفه تر خواهد بود.

فواره ها

یکی از قدیمی ترین و معروف ترین انواع آبنما، فواره ها هستند. زمانیکه شما حفره ای کوچک را برای عبور حجم زیادی آب درنظربگیرید، آب با فشار زیادی از حفره خارج می‌شود. با اینکار برای لحظاتی، بر گرانش زمین پیروز می‌شود و این روند و طرز کار یک فواره است.

شاید در پارکها و فضاهای سبز دیده باشید که نورپردازی چقدرمیتواند درجلوه بیشتر و زیباتر شدن یک فواره، تاثیرگذار باشد. البته که این مسئله برای انواع دیگر آبنما نیز صدق خواهد کرد و به طور کلی استفاده از نورپردازی برای زیبایی بیشتر آبنما بسیار مهم است.

نورپردازی آب نما

نورپردازی در طراحی نما و طراحی داخلی، جایگاه بسیار مهم و پررنگی دارد. همچنین شما میتوانید برای آبنما نیز از نورپردازی استفاده کنید. این کار به شما کمک میکند که کیفیت و زیبایی آبنما شما در شب نیز جلوه گر باشد. حتی محوطه مد نظر شما در شب ها زیباتر از ساعات دیگر روز به نظر برسد.

با استفاده درست از نورپردازی های مختلف برای آبنما، شما میتوانید تاکید بیشتری بر جریان آب داشته باشید. توجه هر بیننده ای را به این نکته جلب کنید.

همچنین اجرای درست نورپردازی برای آبنما میتواند به این شکل نشان داده شود که گویا نوراز دل آب بر میخیزد.

شاخص‏های طراحی آب نما :

• توجه به هویت ایرانی – اسلامی.
• توجه به بافت و نوع معماری اطراف.
• توجه به طراحی روز و شب.
• توجه به ادراک سریع آب‏نما.
• توجه به فیزیک ناظر.
• توجه به مقیاس انسانی.
• توجه به شاخص‏های بصری با درنظرگرفتن شاخصهای فنی و ایمنی درطراحی آب‏نما می‏تواند درمنظرسازی محیط و ارتقای هویت آن مؤثر باشد.

اندازه و ارتفاع مناسب آب نمای سنگی برای حیاط

آبنماها در فضای باز می‌توانند به هر شکل و در هر اندازه ساخته شوند. اما اینکه محوطه و حیاط شما چه اندازه است در ساخت آبشار تاثیر بسیاری دارد. آبنمای سنگی در محوطه به یک نقطه کانونی تبدیل می‌شود. پس بهتر است برای زیبای بیشتر به اندازه و ارتفاع مناسب برای ساخت آن در حیاط خود دست پیدا کنید.

 برای محوطه ها و حیاط های کوچک، ساخت آبشارهای کوچکتر، با ارتفاع کمتری را توصیه میکنیم. چرا که صدای ملایم آب در فضاهای کوچک، دلنشین تر از صدای آبشار های بزرگ است. هرچه ارتفاع بیشتر باشد؛ حوضچه زیر آبشار باید بزرگ تر و عمیق تر باشد. نتیجتا به همان نسبت مصالح بیش تری هم برای ساخت نیازتان می‌شود و این یعنی هرینه بیش تر.

وسایل مورد نیاز برای ساخت آبشار در حیاط و محوطه

اصلی ترین وسایل سخت افزاری برای ساخت آبنمای سنگی در حیاط استفاده از لوله، پمپ آب و چاه فاضلاب می‌باشد. بهتر است حوضچه آبریز آبشار را به مسیر فاضلاب هم وصل کنید تا در صورت نیاز راحت تر تمیزش بکنید.

1. سنگ: بهترین مصالحی که میتوانید رایگان در اختیار داشته باشید، سنگ است. به طبیعت بروید و سنگ با اندازه و رنگ های مختلف جمع کنید.
2. پمپ شناور: یک پمپ شناور آب کوچک با قدرت 12 گیگاهرتز برای حوضچه آب آبنمای کوچکتان کافیست. این پمپ میتواند دوازده گالن آب را در یک ساعت به چرخش درآورد.
3. لوله آب: برای یک پمپ آب 12 گیگا هرتزی لوله آب با قطر 3 تا 4 سانتی متر مناسب است.
4. بند چرمی یا پلاستیکی: برای بستن و تثبیت سنگ ها روی هم دیگر.
5. بیل.
6. شن و ماسه.

نمونه های دیگر از آب نما:

پرده آب (نازل آبشار) :

نوع دیگر آبنما آبشار و جوی بار می‌باشد. این نوع آبنما جذابیت خاصی برای مردم دارد زیرا برای آنها طبیعت را تداعی میکند. نوع دیگر آبنماهای مدرن هستند که آب را به صورت دیواره ای از بالا به پایین روانه میکنند. امروزه این نوع آب نما ها بسیار مورد استفاده قرار میگیرد.

نوشتاری :

این نوع آبنماها به صورت کاملا حرفه ای طراحی و ساخته می شود. در این نوع آبنماها از تکنولوژی سلونوئید ولوهایی استفاده می‌شود. بنا به سفارش، طراحی و رزولوشن آبنما تعداد 40 سری از آنها بهمراه نازلهای مخصوص دریک مترطول تعبیه وجانمائی می‌شوند.

دراین نوع ازآبـنماها میتوان بوسیله نرم افزار قدرتمند تمامی valve ها وچراغهای سیستم نورپردازی را بصورت تک به تک کنترل کرد. سبت به حروف، متن و اشکال هندسی که درآن بصورت پیشفرض تهیه و طراحی شده است. با موزیک ویا بدون موزیک ویرایش و در نهایت اشکال و متنهای بعضا مناسبتی مانند تبریک سال نو و … است. با این موارد فضایی دلنشین، جذاب، خیره کننده و سرگرم کننده ای را فراهم میکند.

باغی و خانگی (سنتی) :

ایرانیان باستان در قرون وسطی سیستم توضیع آب داشتند. سبب میشد درکاخها و باغهای خود آبنماهای بسیار زیاد و زیبایی را تعبیه کنند. آب توسط لوله به منابعی که بالاتر از آبنما ی مورد نظر قرار میگرفت. این قضیه باعث میشد که آب با سرعت بیشتری به سمت آبنما وارد شود. یکی از آبنماهای زیبای ایرانی را میتوان آبنما ی باغ فین نام برد که قدمت بالایی دارد.

اصولاً بهترین جا جهت قرار دادن آبنمای خانگی در ضلع شرقی، جنوب شرقی، و شمال خانه است. سعی کنید از قرار دادن آبنما در مناطقی نزدیک به شومینه که محل تسلط آتش بر محیط است جدا خودداری نمائید. همچنین اتاق خواب هم به هیچ عنوان مکان مناسبی برای قرار دادن آبنما نخواهد بود. حتی اگر اتاق خوابتان در بخش های شرق، جنوب شرقی و شمال خانه است از قرار دادن آبنما در اتاق خواب خودداری نمائید.

صخره ای :

انواع آبنمای صخره ای وسنگی جهت استفاده در سفره خانه ها، مراکزتفریحی، آب نما منازل مسکونی، آب نمای باغ ها. میتوان از آبـنما به صورت سنگهای طبیعی و یا آبـنمایی با صخره سازی مصنوعی و به صورت سیمانی استفاده نمود.

 سنگ و صخره و کوه یکی از جذابترین عناصر طبیعت هستند که توانسته اند در دکوراسیونها راه پیدا کنند. شما میتوانید بصورت مصنوعی هرگونه سنگ را درحد طبیعی آن بسازید و از تماشای آن لذت ببرید .

تیم متخصص ورتینا در زمینه های مرتبط با طراحی و ساخت ویلا و محوطه سازی فعال می‌باشد. با تشکیل گروه های تخصصی کاری فعالیت خود را در این زمینه توسعه بخشید. ایجاد و حفظ هماهنگی بین گروه های مختلف اجرایی برای رسیدن به نتیجه ای مطلوب اولویت اساسی این شرکت می‌باشد.

کلمات کلیدی : آبنما، طراحی، نورپردازی آبنما، آبنماهای کلاسیک، آبنما موزیکال، آبنما رشته ای